Eşine bağlılığı ile göz dolduran hayvanların başında kel kartal geliyor. Kuzey Amerika’da yaşayan ve yırtıcı olan bu tür, aslında isminde olduğu gibi kel değildir. Oldukça karizmatik bir görüntüsü olan kel kartallar tüm hayatını tek bir eşle geçirir. Eşi öldüğünde ise yeni bir eş arayışına girmez, hayatlarını yalnız tamamlarlar.

Hayvanlar âleminin en centilmen türü olarak kalbimizi kazanan erkek penguenler, tek eşli olmalarının yanı sıra, eşi ile beraber kuluçkaya oturarak hayatın müşterek olduğunu gösterirler. Yavrularını eşleriyle beraber büyüten erkek penguenlerin şirinlikleri bununla da bitmiyor; dişilerine çakıl taşı hediye ederek kur yapan erkek penguenler hayvanlar âleminin en tatlı aşığı olabilir. Ayrıca yavrularına yemek aramak için açık denizlerde iki ay geçirmek zorunda kalan dişiler, bu maceraya atıldıklarında erkek penguenler eşlerini sadık ve sabırlı bir şekilde bekler; yavruyu besler ve ısıtır.

Bu türün erkek bireylerinin doğum yapması zaten yeteri kadar şaşırtıcı olurken, bir de tek eşli olmaları onlara hayran olmamıza sebep oluyor. Bazı türleri sürü halinde yaşamayı sevmesine rağmen denizatları genelde tek eşlidir. Erkek ve dişiler günün büyük çoğunluğunu yemek aramakla geçirse de birbirlerine sabah ve akşamları kur yaparak aralarındaki bağı kuvvetlendirir, sevgilerini gösterirler.

Gibonlar, ömürleri boyunca tek eşe sadık kalırlar. Çoğunlukla çekirdek aile olarak yavruları ile beraber belirli bir bölgede yaşayan gibonlar, yavrularını büyütürken de iş bölümü yaparlar. Yavru bir süre annesinin karnında tutunarak yaşasa da daha sonraki süreçte baba da yavru bakımına katılır. Hem tek eşli hem de iyi birer ebeveyn olan gibonlar, yaşadıkları bölgeyi savunmak söz konusu olduğunda cesaretleriyle de göz dolduruyor.

Birbirini çok seven insanlar için kullanılan “kumru gibiler” deyimi işte bu sadık ve sevgi dolu kuşlardan kaynaklanıyor. Kumrular tek eşlidir ve eşlerden biri ölecek olursa geride kalan eş hayatını yalnız bir şekilde tamamlar. Erkek ve dişiler kuluçka ve yavru bakımında da iş bölümü yaparlar. Yavruların beslenmesi anne kumru tarafından güvercin sütü denilen bir sıvı ile gagadan gagaya yapılsa da baba kumru yuvanın yapımı ve yavrunun bakımında fazlasıyla rol üstlenir.

Romantizmleri ile göz dolduran turnalar, tıpkı kumrular gibi sadık birer eştir. Farklı ötüşleri, dansları, kanat çırpışları ile dişilerin dikkatini çekmek için tüm performanslarını sergilemekten çekinmeyen erkek turnalar yuva yapımı ve çocuk bakımında da birlikte hareket eder. Genellikle hayat boyu beraber olurlar ve eşlerden biri ölene kadar başka bir eş aramazlar.

Sevimli oldukları kadar sosyal ve zeki olan kunduzlar istisnai durumlar dışında tek eşli olan sadık hayvan türlerinden biridir. Nehir kenarlarında yaşayan kunduzlar yavru bakımında da ortaktır. İki yaşına gelen kunduz, kendi partnerini seçer ve kendi kolonisini kurar. Kolonileri oldukça önemli olan kunduzlar tek bir eşe sadık olsalar da bazen koloniyi büyütmek için dişiler farklı erkek bireylerle çiftleşir ancak ölene kadar seçtikleri eşle hayatlarına devam eder.

Tarla faresi tek eşli olduğu en az bilinen hayvan türlerindendir. Erkek tarla faresi hayatının geri kalanında eşleşeceği bir dişi seçer ve dişisi ölse dahi yalnızlık pahasına kendisine yeni bir eş aramaz. Romantizm ve fedakârlık abidesi tarla faresinin ömrü ise yaklaşık 1 yıldır.